πηγή: enallaktikos.gr

Του Χρήστου Προβέζη (της "Αλληλεγγύη για όλους")

Άλλο είναι μία επιχείρηση να αρπάζει την ευκαιρία, όποτε αυτή υπάρχει, για να είναι καινοτομική και όχι να παρακολουθεί απλά την αγορά, γιατί με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η μοναδικότητά της, αυξάνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητά της.

Αρκετές μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι φορείς καινοτομίας και αντίθετα με τις μεγάλες επιχειρήσεις, απολαμβάνουν κάποια πλεονεκτήματα. «Τα πλεονεκτήματα αυτά έχουν να κάνουν με την συμπεριφορά και σχετίζονται με την εσωτερική οργάνωση των δραστηριοτήτων και τον τρόπο με τον οποίο οι ΜΜΕ έρχονται σε επαφή με τους πελάτες και τις αγορές. Η ευελιξία, η επινοητικότητα και η ταχύτητα αποτελούν τη βάση του καινοτομικού πλεονεκτήματος της μικρής επιχείρησης».

Παράλληλα με τα πλεονεκτήματα οι ΜΜΕ υπόκεινται και σε περιορισμούς, διότι οι περισσότερες ΜΜΕ δεν εισάγουν κάποιο νέο προϊόν ή διαδικασία.

Αυτή είναι λίγο ως πολύ η άποψη της πανεπιστημιακής κοινότητας της πατρίδας μας για την καινοτομία και την σχέση της με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δεν βρήκαμε κάποια διπλωματική για την καινοτομία και τις αγροτικές επιχειρήσεις (πριν το 2009).

Κάπου εκεί χτύπησε η κρίση.

Κάπου λίγο μετά βγήκε ο Γιώργος Παπανδρέου και μας είπε ότι θα μας βάλει στο ΔΝΤ.

Εκείνες τις μέρες εμφανιστήκαν οι πρώτες "Δομές Αλληλεγγύης". 

Τότε πρωτοακούσαμε για τη μάχη της πατάτας! Μετά μάθαμε λεπτομέρειες από τα συμβάντα στην Κατερίνη. 

Άρχισαν οι αγρότες να λένε ... έχω κι εγώ! Εμφανιστήκαν κινήματα καταναλωτών φορτισμένα με πολιτική αριστεροσύνη και τάσεις αντίστασης.

Σημασία έχει ότι και η τιμή της πατάτας (και όχι μόνο) καθηλώθηκε, αν δεν έπεσε!!!

Ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχει ότι σειρά πήραν αρκετά προϊόντα πρώτης γραμμής .. αλεύρι, λαδί, τυρί, μέλι, φακές, φασολιά , ρύζι, λουκάνικα, αυγά, σταφίδες, καρύδια, καθαριστικά, σάλτσες, μαρμελάδες και βέβαια ένα κίνημα που φούντωσε, συγκρούστηκε, είχε απώλειες αλλά νίκησε. Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα σήμερα γίνονται τακτικά δράσεις Χωρίς Μεσάζοντες! Είναι πια κάτι ενταγμένο στη καθημερινότητα.

Άρα είναι κάτι ώριμο να νομοθετηθεί!

Είναι όμως και κάτι που δημιουργεί και θα δημιουργήσει αντιδράσεις και πιθανόν έντονες από διαφορές κατηγορίες επαγγελματιών.

Θα ζήσουμε τις επόμενες μέρες μια έντονη διαμάχη για το πια είναι η χρησιμότητα τους, ποσό πλήττουν άλλους επαγγελματίες, πόσο κρατάνε τις τιμές χαμηλά, εάν έχουν την ποιότητα που ισχυρίζονται.... κλπ

Πιστεύουμε ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν αξίζει τόσο, όσο η βεβαιότητα μας ότι τα χωρίς μεσάζοντες είναι ένας χώρος παράγωγης καινοτομίας.

Κι αυτό γιατί οι συναθροίσεις ανθρώπων της πόλης, παραγώγων από τα χωριά, αλληλέγγυων περιοίκων που συμμετέχουν εθελοντικά, αντιδημάρχων και δημοτικών υπάλληλων όταν η δράση γίνεται από το δήμο, τα τραπεζάκια των τοπικών δομών αλληλεγγύης και τα γεμάτα γύρω καφενεία με ανθρώπους που πήγαν για να βρεθούν, να συζητήσουν ....σε μια πρωτόγνωρη ανοιχτή διαδικασία συζήτησης.

Αγορά και κοινωνία μέσα στον κοινωνικό ιστό.

Με ρίζες και προεργασία από ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας.

Με δέσιμο με νέα πράγματα. Με αρκετή κουβέντα για το πως θα έχει καλύτερα αποτελέσματα (οικονομικά) η δράση.

Ένα πολύβουο πλήθος με αλληλοκαλύψεις και αλληλοπροστασίες.

Κανείς δε θέλει να μην πουλήσει ο απέναντι! Κανείς δε θέλει να μείνουν λιγότεροι! Όλοι θέλουν να γίνουν περισσότεροι.

Μήπως λοιπόν τα Χωρίς Μεσάζοντες είναι μια από τις πολλαπλές μικρές κινήσεις επώασης ιδεών και συνάντησης μυαλών μέσα στις κοινωνίες μας;

Είναι ο ανταγωνισμός Καινοτομία;

Τι είναι καινοτομία;

Μήπως τελικά πρέπει να ψάξουμε τι είναι κοινωνική καινοτομία και να φύγουμε από τα μέχρι τώρα κλισέ;

Είναι η καινοτομία είδος που καλλιεργείται, όπως τόσοι οργανισμοί, κράτη, πόλεις, επιχειρήσεις , και εκπαιδευτικά προγράμματα μας υπόσχονται..

Μέσα σε πιο περιβάλλον γεννιούνται οι νέες ιδέες;

Πώς ξεπηδούν οι νέες ιδέες, που οδηγούν σε νέους τρόπους σκέψης, οργάνωσης, ανταπόκρισης στις προκλήσεις της δικτυωμένης ψηφιακής εποχής μας;

Πιστεύουμε ότι οι αγοραίες δράσεις στις εκτός μεσαζόντων πλατείες, μας ενθαρρύνουν να γίνουμε συν δημιουργοί στο συνεχώς μεταβαλλόμενο, αχαρτογράφητο (στο μεγαλύτερο κομμάτι του) τεχνικό και κοινωνικό περιβάλλον της εποχής μας. Είναι δηλαδή χώροι μόχλευσης, ανάδευσης και άρα παραγωγής τεχνικής και κοινωνικής καινοτομίας. 

Είναι λοιπόν χρήσιμα στην κοινωνική οικονομία ...δηλαδή στην οικονομία.

Κι αυτό γιατί δεν ανήκουν πια στη σφαίρα της επαναστατικής ελευθερίας αλλά στην καθημερινή ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ!

Είναι δράσεις στο περιβάλλον συνήθως μιας μεγαλούπολης, ευνοούν δηλαδή παραγωγούς, συνεταιριστές και καταναλωτές να έχουν ευκαιρίες επικοινωνίας δύσκολες στους μικρούς πληθυσμούς. Είναι δράσεις μέσα σε περιβάλλοντα που εύνουν τις καλές ιδέες. Της πόλης και του διαδικτύου.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό εξάρτημα στη φαρέτρα της κοινωνικής οικονομίας την ώρα που η τελευταία ξεκινάει το αβέβαιο ταξίδι της στην άνυδρη (από χρηματοδοτήσεις) γη της πατρίδας μας.

Ένα εξάρτημα που χωρίς χρηματοδοτικά ντεσού θα δώσει δίκτυα συνεργασίας, Κοινωνικών συνεταιρισμών, Αγροτικών συνεταιρισμών, Καταναλωτικών συνεταιρισμών, αλληλεγγυών δομών, δημοτικών εταιρειών ανάπτυξης, φορέων νέων τεχνολογιών, αλλά προπαντός ανθρώπων που παράγουν, που έχουν κέφι και ελπίδα.

Πρόκειται δηλαδή για ένα περιβάλλον που θα ενισχύσει τη φυσική ικανότητα των εγκέφαλων μας να κάνουν νέες πολλαπλές συνδέσεις. Αυτός είναι και ο δρόμος παραγωγής καινοτομίας.

Ξέραμε και συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι αυτή η διαδρομή (της παράγωγης καινοτομιών) περνάει πάντα από παλιά μονοπάτια. Πρέπει να είναι φτηνή, φιλική, προσιτή, δεν έχει την πολυτέλεια για ακριβά πλανά μάρκετινγκ!

Έπρεπε λοιπόν να πατήσει σε απλές δοκιμασμένες πρακτικές ... θυμίζει κάτι από πανηγύρι η λαϊκή αγορά. Δεν είναι όμως ... είναι κάτι εντελώς νέο που απλώς κατοικεί στη παλιά πολυκατοικία του ΥΠΑΙΘΡΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ!

Γεννήθηκε από μια ΚΑΛΟΤΥΧΗ ΣΥΜΠΤΩΣΗ σε μια πλατεία της Κατερίνης!

Έτσι κι αλλιώς ήταν πάντα η ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ στην υπάρχουσα αγορά. Αυτό που ενδιαφέρει τώρα που άνοιξε είναι να δούμε τι έρχεται μετά.

Έξαλλου κανείς δεν πίστευε στην Ελλάδα ότι θα εξαφανιστεί το συνεταιριστικό κίνημα επειδή μια γενιά που το διαχειρίστηκε αποδείχτηκε ανίκανη και κυρίως ανεκπαίδευτη.

Είμαστε μακριά από τη μάχη της ΝΤΟΜΑΤΑΣ του 1983 αλλά δεν σβήνουμε τίποτα από τη συλλογική εμπειρία.

Βρισκόμαστε στο κομβικό σημείο που οι αυτόνομες δράσεις θα ενηλικιωθούν, θα διασυνδεθούν (οργανικά και διαδικτυακά) θα αποκτήσουν κοινωνική θέση σαν αυτόνομα καταναλωτικά κινήματα και βέβαια θα πάρουν τη θέση τους σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού σαν καταναλωτικοί συνεταιρισμοί.

Στην πορεία αυτή είναι ακόμη χρήσιμες οι πλατείες των δράσεών μας, γιατί εκεί θα φανούν οι αδυναμίες και τα λάθη, εκεί θα διορθωθούν οι διαδικασίες αφού σε ένα ρευστό δίκτυο δεν υπάρχει καμία στατική αλήθεια. Ξέρουμε ότι κάνουμε λάθη και τα ψάχνουμε σε μα ατελείωτη ποικιλία. Ξέρουμε Εξάλλου ότι σ' αυτό το μη γραμμικό ψάξιμο θα βρεθούν οι καινοτομίες ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ.

Μέσα από τα λάθη και τα πάθη θα βρεθούν τα νέα κοινωνικά μορφώματα που θα δώσουν ακόμη μεγαλύτερη ένταση και χαρακτηριστικά στις δράσεις και στις συνέργιες.

Γιατί η τύχη ευνοεί τα διασυνδεδεμένα μυαλά. Όχι τα μονοδιάστατα και δήθεν προστατευμένα πίσω από "συντηρητικούς" νόμους.

Οι άνθρωποι, τα μυαλά είναι ο βασικός πόρος του κοινωνικού μας κεφαλαίου. Γίνεται χρήσιμος μόνο όταν οι στάσεις και οι συμπεριφορές συντείνουν σε συλλογικούς και κοινωνικά διαμεσολαβημένους δεσμούς και σχέσεις.

Η εμπειρία μας είναι ότι στα Χωρίς Μεσάζοντες οι άνθρωποι μοιράζονται αισθήματα κοινότητας, εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο, πράττουν με αμοιβαιότητα και αλληλοκαλύψεις. 

Έτσι το κοινωνικό κεφάλαιο είναι διασυνδεδεμένο με το ανθρώπινο αλλά και με το οικονομικό (σκέτο) κεφάλαιο, όσο και με το πολιτισμικό κεφάλαιο, αλλά και με το ΒΑΡΥ καπιταλιστικότατο ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ κεφάλαιο (κύρος, ποιότητα, ονομασία προέλευσης). 

Νιώσαμε στις πλατείες, στις συνελεύσεις καταναλωτών αλλά και παραγώγων, ότι δεν έχουμε κοινωνικό κεφάλαιο:

Ξενοφοβικό

Κοινωνικά Παθολογικό

Αγοραία απομονωτικό

Είμαστε έτοιμοι για το μεγάλο συγχρωτισμό της υπαίθρου με την πόλη.

Χρειαζόμαστε περισσότερη οργάνωση, ώστε να εξασφαλίσουμε,

Οικονομίες κλίμακας

Ορθή χρήση δημοσίων αγαθών

Ολοκλήρωση του δικτύου αγοράς

Πλήρη ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων

Πλήρη σεβασμό στο δικαίωμα του ανθρώπου στην ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ.