πηγή: kalostous.gr

Στις 3 Οκτωβρίου του 2013, περισσότεροι από 360 πρόσφυγες και μετανάστες πνίγηκαν στη Μεσόγειο όταν το σκάφος που τους μετέφερε βυθίστηκε λίγο έξω από το νησί Λαμπεντούζα. Είχαν προηγηθεί τα πολύνεκρα ναυάγια του 2011 που, όμως, είχαν ήδη παραγραφεί από την ευρωπαϊκή συλλογική μνήμη. Στα τέλη Οκτωβρίου του 2013 και υπό το βάρος της τραγωδίας, η Ε.Ε. αποφασίζει για πρώτη φορά να στρέψει το βλέμμα της σε ένα φαινόμενο που λίγα χρόνια αργότερα έμελλε να θέσει υπό αμφισβήτηση την ευρωπαϊκή συνοχή και να ανασύρει στην επιφάνεια ένα πολυεπίπεδο σύμπλεγμα εθνικών προτεραιοτήτων.

Κατά τη διάρκεια εκείνης της συνόδου κορυφής, μια μικρή ομάδα Ευρωπαίων πολιτών διαδήλωνε στις Βρυξέλλες καλώντας τους ηγέτες της Ε.Ε. να επανεξετάσουν τις πολιτικές παροχής ασύλου και να προτάξουν τα ανθρωπιστικά ιδεώδη έναντι της ξενοφοβίας και της καταστολής. «Η ευρωπαϊκή ιδέα πνίγεται στα νερά της Μεσογείου μαζί με τους μετανάστες» έλεγε προφητικά τότε η Μαρία Τζιουζεπίνα Νικολίνι, δήμαρχος της Λαμπεντούζα, καθώς τα κύματα ξέβραζαν καθημερινά πτώματα αθώων στις ακτές του νησιού της.

Οι τρεις δήμαρχοι της Μεσογείου, αναγνωρίζοντας την κοινή μοίρα που ενώνει το ανθρωπιστικό πνεύμα και τις κοινωνίες των λαών της ιδιαίτερης τούτης γεωγραφικής περιοχής, αποφάσισαν να αντιταχθούν στην «παθητικότητα της Ε.Ε. και των χωρών – μελών της» με τη δήμαρχο της καταλανικής μητρόπολης να τονίζει πως «εκείνο που όφειλαν να είχαν πράξει τα κράτη – μέλη το κάνει από μόνη της η κοινωνία των πολιτών». Και πώς να μην αναζητήσει κανείς κοινωνικές διεξόδους μέσα από τα εθνικά αδιέξοδα όταν η δήμαρχος της Βαρκελώνης παραδέχεται πως η πόλη της, που διαθέτει τους απαραίτητους πόρους για την υποδοχή προσφύγων, δεν μπορεί να το πράξει λόγω του ότι «το ισπανικό κράτος δεν ανταποκρίνεται στα ποσοστά που έχουν συμφωνηθεί».

«Να γίνει η Μεσόγειος ένας τόπος αλληλεγγύης κι ανθρωπιάς» είναι το μήνυμα του δημάρχου της Λέσβου. «Μεταξύ μας, πολλές πόλεις προτιθέμεθα να οικοδομήσουμε ένα νέο όραμα για τη Μεσόγειο, ολότελα διαφορετικό από εκείνο που διαλαλεί η Ε.Ε.» προσθέτει η δήμαρχος της Λαμπεντούζα, σε μια προσπάθεια το μακάβριο νήμα που ενώνει τα δύο νησιά να δώσει τη θέση του σε ένα ανθεκτικό σχοινί που θα μπορέσει να χαλιναγωγήσει τον ρατσισμό και την ξενοφοβία των τειχών και των συρματοπλεγμάτων. Η Μεσόγειος ήταν, είναι και θα πρέπει να παραμείνει τόπος συνάντησης για τους λαούς της, αντί για σύνορο και κενοτάφιο πολιτισμών.

Πέτρος Κατσάκος