Μια μεγάλη οικογενειακή γιορτή, με μυρωδιές και γεύσεις από μακρινές πατρίδες, με μουσική και αφηγήσεις, φωτογραφίες τού χθες και του σήμερα στήνεται αύριο Παρασκευή (7.00 μ.μ.) στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Νέας Ιωνίας. 

Πρόσφυγες από τη Μικρασία μαζί με σύγχρονους θα ξετυλίξουν το νήμα της ιστορίας τους, θα μοιραστούν τις εμπειρίες τους «ξένοι σε ξένο τόπο», «θα διαβάσουν το βιβλίο της μνήμης, θα συναντηθούν στις κουζίνες των λαών».

Η εκδήλωση που έχει στόχο κατ’ αρχήν τη συνεύρεση των ανθρώπων αλλά και τη διάσωση της συλλογικής μνήμης μέσω της προφορικής παράδοσης, της μουσικής κουλτούρας, της εξέλιξης της φωτογραφικής τέχνης και φυσικά της ενεργοποίησης των αισθήσεων, της όσφρησης και της γεύσης, που ανακαλούν με ισχυρό τρόπο τη μνήμη, εντάσσεται στο πλαίσιο της καμπάνιας «Πιάσε το χέρι μου».

Οπως έχουμε γράψει και σε άλλα δημοσιεύματα στην «Εφημερίδα των Συντακτών», αφορά τη διανομή σακιδίων σε μαθητές όλων των βαθμίδων (από το Νηπιαγωγείο έως το Λύκειο) δεκάδων σχολείων της Ν. Ιωνίας και της Ν. Φιλαδέλφειας.

Ολο το προηγούμενο διάστημα μαθητές, δάσκαλοι και καθηγητές συγκέντρωσαν από χρηστικά είδη (σκουφιά, γάντια, σαπούνια, μολύβια, μαρκαδόρους) μέχρι παιχνίδια και γέμισαν τους σάκους που στέλνονται στους συνομήλικούς τους οι οποίοι περνούν από τη χώρα μας. Και μαζί έγραψαν ευχές και μικρές ιστορίες. Γιατί το ταξίδι, όσο δύσκολο κι αν είναι, κρύβει πάντα την ελπίδα της Ιθάκης.

Τη δράση οργανώνουν από κοινού οι Δήμοι Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας-Ν.Ιωνίας, σε συνεργασία με την «Εφημερίδα των Συντακτών», την «Αλληλεγγύη για Ολους» και το δίκτυο μεταναστριών στην Ελλάδα «Μέλισσα». Στοχεύει στην ενεργοποίηση και την ευαισθητοποίηση όλων μας σε σχέση με την πρωτοφανή προσφυγική κρίση και δεν είναι τυχαίο ότι ξεκινά από δήμους και συνοικίες που φέρουν το αποτύπωμα του βιώματος της προσφυγιάς.

«Η ιστορία μας είναι διάστικτη από «μετακινήσεις»: προσφυγιά, μετανάστευση, ανταλλαγές πληθυσμών. Παρά τις διαφορές, το βίωμα -ξένος σε ξένο τόπο- παραμένει κοινό. Είτε κοιτάξουμε στις γιαγιάδες και τους παππούδες μας είτε δίπλα μας, στους μετανάστες που ζουν ανάμεσά μας, είτε στους πρόσφυγες που περνούν από μπροστά μας» λέει η Ναντίνα Χριστοπούλου, ανθρωπολόγος και συν-ιδρύτρια του δικτύου «Μέλισσα».

«Η αλυσίδα αλληλεγγύης που βλέπουμε σήμερα να σχηματίζεται, από άνθρωπο σε άνθρωπο, πατάει πάνω σ’ αυτό το βίωμα. Τις προάλλες άκουσα μια γιαγιά να λέει πως όταν θα ειπωθεί αυτή η ιστορία, τότε θ’ αναπαυθούν οι ψυχές των πεθαμένων μας. Αυτή, λοιπόν, η τόσο κοινή ιστορία υφαίνεται κάθε μέρα στα σχολεία και τις γειτονιές της Ν. Φιλαδέλφειας και της Ν. Ιωνίας, μέσα από μια αλυσίδα αλληλεγγύης μεταξύ παλαιών και νέων προσφύγων».

Στην εκδήλωση θα ακουστούν αφηγήσεις-μαρτυρίες από Ελληνες και ξένους πρόσφυγες, θα προβληθούν βίντεο, θα ακουστούν σμυρναίικα και τραγούδια της προσφυγιάς από χορωδίες μαθητών, γυναικών. Και επειδή η γιορτή στήνεται πάντα γύρω από ένα τραπέζι θα υπάρχουν γεύσεις από μακρινές χώρες.

«Αυτές είναι η πιο γρήγορη διαδρομή προς το παρελθόν. Το ξυπνούν, το ζωντανεύουν, το κάνουν μέρος του παρόντος με τρόπους μυστήριους. Η ιστορία μας περνάει μέσα από τις συνταγές της Σμυρνιάς γιαγιάς εξίσου, αν όχι περισσότερο από τα βιβλία. Γίνεται δική μας. Για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως επειδή αφήνουν χώρο και στις σιωπές να ακουστούν, όχι μόνο στις φωνές αλλά και σε όλα αυτά που παραμένουν ανείπωτα, που είναι δύσκολο ή και αδύνατο να ειπωθούν», λέει η Ναντίνα Χριστοπούλου.

Παράλληλα στο Συνεδριακό Κέντρο Νέας Ιωνίας και στο ΠΠΙΕΔ Νέας Φιλαδέλφειας συνεχίζονται εκθέσεις φωτογραφίας με εικόνες από το πέρασμα των προσφύγων το 1922 (αρχειακό υλικό των δύο δήμων) και σημερινών προσφύγων του φωτορεπόρτερ της «Εφ.Συν.», Βασίλη Μαθιουδάκη.

«Φωτογραφίζοντας τέτοια γεγονότα, ουσιαστικά γίνεσαι ο διαμεσολαβητής μεταξύ αυτού που συμβαίνει και του θεατή. Καθένας στη φωτογραφία βάζει την προσωπική του ματιά. Αισθάνομαι ότι για να αντεπεξέλθω πρέπει να επικρατήσει η λογική. Αν αφήσεις το συναίσθημα δεν μπορείς να λειτουργήσεις σε αυτό το κοινωνικό δράμα.

Θεωρώ ότι γίνεσαι ένας ψυχρός παρατηρητής που βάζει το συναίσθημα μόνο στην εικόνα. Η δραματικότητα των γεγονότων και πώς λειτουργεί εσώψυχα, μου βγαίνει με την επιστροφή μου στην πόλη. Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποιώ πόσο φρικτά ήταν όσα βίωσα», μας λέει ο Βασίλης Μαθιουδάκης καθώς έχει βρεθεί και έχει φωτογραφίσει πρόσφυγες στη Μυτιλήνη και την Ειδομένη.

Οι φωτογραφίες του παρουσιάζονται μαζί με τις αντίστοιχες εικόνες των πρωτοπόρων του προηγούμενου αιώνα και είναι ένα οπτικό παράθυρο στο χθες. «Είναι η σύγχρονη Ιστορία που γράφεται με μελανά γράμματα. Δεν είναι σωστό να λέμε ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, νομίζω ότι επαναλαμβάνεται σαν τραγωδία».

 

INFO:29/1, 7.00 μ.μ. Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Ν. Ιωνίας (Πατριάρχου Ιωακείμ 4, δίπλα στον σταθμό του ΗΣΑΠ).