Θα μπορούσε να είναι ένα ρεπορτάζ για τον νέο χώρο, όπου στεγάστηκαν οι πρόσφυγες στο Γαλάτσι.

Θα μπορούσε να είναι ένα ρεπορτάζ για το Παλέ, που οι κάτοικοι της γειτονιάς χρόνια τώρα προσπαθούν να διασώσουν από τα ιδιωτικά συμφέροντα και που από την Πέμπτη έχει αποκτήσει μια καινούργια ζωή.

Θα μπορούσε να είναι ένα ρεπορτάζ για το πώς ο κρατικός μηχανισμός -όταν θέλει- μπορεί να δώσει λύσεις. Ομως αυτό είναι ένα ρεπορτάζ για ένα ζευγάρι κόκκινα παπούτσια.

Είναι φτιαγμένα από τσόχα. Είναι ολοκαίνουργια -όταν φοράς παπούτσι 20 νούμερο δεν περπατάς ακόμα. Είναι τα παπούτσια της Μαρίζας. Βρίσκονται στον πρώτο όροφο του Παλέ, ανάμεσα σε εκατοντάδες ζευγάρια: μπότες, μποτάκια, μπαλαρίνες, λουστρίνια, καστόρινα, αθλητικά, πέδιλα.

Και πιο δίπλα: πουλόβερ, φορέματα, μπουφάν, εσώρουχα. Και κουβέρτες, σλίπινγκ μπαγκ, αδιάβροχα, ομπρέλες. Και μπιμπερό, ριλάξ, καλαθούνες, μάρσιποι. Σε πείσμα εκείνων των θλιβερών ελάχιστων που προσπάθησαν να δημιουργήσουν κλίμα «αγανάκτησης» στην πλατεία Βικτωρίας, η Αθήνα έχει ανοίξει μια τεράστια αγκαλιά για τους πρόσφυγες. Και χαρίζει από εκείνα που... δεν έχει.

Κατά κύματα

Οι Αθηναίοι φτάνουν συνεχώς κρατώντας κούτες, σακούλες και σακουλάκια. Είναι μαμάδες με μωρά, είναι παππούδες και γιαγιάδες, είναι μέλη δομών αλληλεγγύης, είναι ευσεβείς χριστιανές, είναι αναρχικοί, είναι συριζαίοι, είναι νεοδημοκράτες.

Αλλοι είναι ενεργοί ακτιβιστές, άλλοι ενημερώθηκαν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, άλλοι είδαν την είδηση στην τηλεόραση.

«Είναι αδύνατον να παρακολουθούμε απαθείς στο σαλόνι μας», λέει ο κ. Γιώργος. Είναι 45 χρόνων, πατέρας δύο κοριτσιών. «Τους είπα να μαζέψουν τα παιχνίδια που δεν θέλουν πια, ξεχωρίσαμε και ρούχα με τη γυναίκα μου, ψωνίσαμε και λίγα τρόφιμα. Πήραμε και τα κορίτσια μαζί μας, πρέπει να εκπαιδευτούν από μικρές -η ανθρωπιά μαθαίνεται».

Είναι πολλοί οι γονείς που έρχονται μαζί με τα παιδιά τους στο Παλέ -είναι ελπιδοφόρο ότι κανείς δεν φαίνεται να τσιμπάει στη φασιστική ρητορική περί...υγειονομικής βόμβας.

Κι είναι ακόμα πιο ελπιδοφόρο να βλέπεις τα παιδιά, που δεν ξέρουν ούτε μία λέξη το ένα από τη γλώσσα του άλλου, να συνεννοούνται με έναν δικό τους κώδικα από χειρονομίες, βλέμματα, αγκαλιές, φιλιά. Ομως, αν κοιτάξεις με λίγη προσοχή τις ζωγραφιές τους, θα μπορέσεις αμέσως να ξεχωρίσεις ποιο παιδί είναι πρόσφυγας.

Παιδότοπος

Σε μια γωνιά του Παλέ, η Νίνα έχει στήσει έναν αυτοσχέδιο παιδότοπο. Η Νίνα δουλεύει εδώ και χρόνια με κακοποιημένα παιδιά και τους διδάσκει θεατρικό παιχνίδι. Ηρθε μόνη της στο Παλέ, φέρνοντας μαζί της μαρκαδόρους και χαρτιά κι ένα μεγάλο πολύχρωμο χαλί.

Τα πιτσιρίκια χώνονται στην αγκαλιά της, κάθονται στα πόδια της, την κρατούν από το χέρι. Της φέρνουν μπισκότα, της δίνουν από το φαγητό τους, ψάχνουν να βρουν κάτι να χαρίσουν στη Νίνα που τους χαρίζει την αγάπη της.

«Είναι απίστευτα δοτικά και γενναιόδωρα, έχουν τραυματιστεί από τον πόλεμο, αλλά -σε αντίθεση με τα παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση- ξέρουν τι είναι η αγάπη, την αναγνωρίζουν, την αποζητούν και την ανταποδίδουν απλόχερα», λέει η Νίνα, ενώ ανοίγει ένα πάκο με ζωγραφιές.

Τα παιδιά ζωγραφίζουν το μακρύ τους ταξίδι: κάποιες φορές τα σπίτια τους είναι κατάμαυρα ή έχει απομείνει μονάχα μια πόρτα. Τανκς, ελικόπτερα, πυροβόλα και σφαίρες. Και μετά η βάρκα και οι άνθρωποι με τα σωσίβια και μια θάλασσα γεμάτη κόκκινα ψάρια.

Αυτή η τελευταία λεπτομέρεια επαναλαμβάνεται σε πολλές ζωγραφιές και η Νίνα εξηγεί: «Τα παιδιά μπορεί να μην καταλαβαίνουν ότι είναι ένα επικίνδυνο πέρασμα, αλλά ακούνε συνεχώς τους μεγάλους να μιλάνε για εκείνους που χάθηκαν στη θάλασσα, έτσι νιώθουν τον κίνδυνο και τον ζωγραφίζουν».

Ακόμα και στις πιο χαρούμενες ζωγραφιές, ακόμα κι όταν ο ήλιος είναι λαμπερός και τα λουλούδια ανθισμένα, σχεδόν όλα τα παιδιά ζωγραφίζουν σύννεφα. «Τα γεγονότα γράφουν με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο στον ψυχισμό τους, τα παιδιά κουβαλάνε τον πόλεμο, ακόμα κι όταν δεν τον περιγράφουν με λέξεις», εξηγεί η Νίνα.

Λίγο πιο μακριά από τον παιδότοπο δίνεται μια πραγματική μάχη: εθελοντές, άνθρωποι του Δήμου Γαλατσίου και του υπουργείου Μετανάστευσης προσπαθούν να οργανώσουν την καθημερινότητα χιλιάδων ανθρώπων σ' έναν χώρο που δεν έχει λειτουργήσει εδώ και χρόνια.

Οι πολίτες φέρνουν υλικά για μαγείρεμα και οι εθελοντές στήνουν καζάνια. Σερβίρουν πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό. Η Πέγκυ, που έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο σαν ακτιβίστρια, παραλαμβάνει τα τρόφιμα. Στο διπλανό της δωμάτιο, η αδελφή της δουλεύει στο πρόχειρο ιατρείο, που αντιμετωπίζει από ελαφριά κρυολογήματα μέχρι τραύματα, με ελάχιστα μέσα, αλλά τεράστιες δυνάμεις.

«Είναι εντυπωσιακό αυτό που συμβαίνει, δεν το έχω δει πουθενά αλλού. Οι Ελληνες δείχνουν βαθιά αλληλεγγύη, έχουν ξυπνήσει τα πιο ωραία μας αντανακλαστικά», λέει η Πέγκυ, καθώς δύο κυρίες διασχίζουν την πόρτα της αποθήκης.

Καλοβαλμένες και γλυκές, κρατιούνται αγκαζέ, για να στηρίζει η μία την άλλη. Κρατάνε από δυο μικρές σακούλες. «Φέραμε κρουασάν και μπισκότα για τα παιδάκια. Φτάνουν αυτά; Τι άλλο να φέρουμε;», ρωτάνε κι είναι εμφανείς και η αγωνία κι η χαρά τους.

Ολοι οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με τους πρόσφυγες -από τους λιμενικούς που συμμετέχουν σε επιχειρήσεις διάσωσης μέχρι τους ναύτες στα καράβια που τους μεταφέρουν και τους απλούς πολίτες- όταν μιλάνε για το προσφυγικό, αυτομάτως αναφέρονται και στα δικά τους παιδιά.

Η ιδιότητα του γονιού προκαλεί την ταύτιση, αλλά όχι μόνο. Είναι κι ένα βίωμα οδυνηρό -και καινούργιο.

«Οταν το δικό σου παιδί ανεβάζει ελάχιστο πυρετό, σφίγγεται η καρδιά σου, ενώ τα έχεις όλα: και γιατρό και νοσοκομείο και σπίτι κι ένα ζεστό κρεββάτι. Και βλέπεις μετά αυτή τη μάνα που δεν έχει τίποτα. Πώς να μην κάνεις τη σύγκριση;», λέει η Δώρα που είναι μητέρα ενός 6χρονου κοριτσιού. «Ολα αυτά τα χρόνια του μνημονίου μάθαμε από φτώχεια στην Ελλάδα. Πριν ήμασταν ο καθένας στον μικρόκοσμό του. Τώρα καταλαβαίνουμε και νιώθουμε περισσότερο. Μάθαμε από φτώχεια, μάθαμε κι από αλληλεγγύη».

Τα κόκκινα παπούτσια της Μαρίζας από τα Πετράλωνα φοράει τώρα η Απσανε από την Καμπούλ...

Πάσα προσφορά δεκτή...

Το Παλε είναι ένας χώρος που δεν διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές κι ούτε είχε γίνει προετοιμασία για την υποδοχή των προσφύγων εκεί.

Παρ' όλη την προσπάθεια που καταβάλλουν, τόσο το υπουργείο Μετανάστευσης όσο και ο Δήμος Γαλατσίου, οι ανάγκες για την αξιοπρεπή φιλοξενία των ανθρώπων είναι μεγάλες. Ετσι, είναι ευπρόσδεκτες τόσο οι προσφορές σε είδος όσο και σε εθελοντική εργασία.

Αν θέλετε να προσφέρετε δουλειά ως εθελοντής (για τη σίτιση, το ιατρείο, τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών), επικοινωνήστε με την υπεύθυνη του δήμου, κ.Ντίνα Σπυριδάκη στο 6944-770735. Από είδη χρειάζονται:

■ εσώρουχα, χειμωνιάτικα ρούχα, μπότες, μποτάκια κι αθλητικά παπούτσια,

■ μπουφάν, αδιάβροχα, ομπρέλες,

■ πετσέτες, μαξιλάρια, σεντόνια, κουβέρτες, σλίπινγκ μπαγκ,

■ οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες, σαμπουάν, σαπούνια, σερβιέτες, χαρτιά υγείας, υγρά μαντιλάκια,

■ παιδικές τροφές και γάλατα, πάνες, ρούχα, βρεφικά είδη,

■ εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά, κορτιζονούχα, αντιελκωτικά, οροί και συσκευές ορού.